ၿမိဳ႕ျပပို႔ေဆာင္ေရးပုံျပင္ (၂)

ၿမိဳ႕ျပပို႔ေဆာင္ေရး ပုံျပင္ (၂) ..... ေမာင္ျပည္ေအး
▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬
ႏုိင္ငံတကာၿမိဳ႕ေတာ္ေတြ၌ ယာဥ္က်ပ္တဲ့ေနရာေတြမွာ ကိုယ္ပိုင္ကား မစီးၾကဘဲ ရထားေတြ၊ ဘတ္စ္ကားေတြစီးၾကဖို႔၊ အျခားနည္းေတြနဲ႔ သြားၾကဖို႔ နည္းလမ္းမ်ဳိးစုံလုပ္ၾကပါတယ္။ car-pooling ဆုိတဲ့ ကားတစ္စီးထဲကို နီးစပ္ရာႏွစ္ဦး၊ သုံးဦးေပါင္းစီးၾကဖို႔ စီမံခ်က္ေတြလုပ္တယ္၊ စည္း႐ုံးၾကတယ္။ car-sharing ဆုိတာကေတာ့ ကုိယ္ပိုင္ကားသဖြယ္သုံးႏုိင္တဲ့ ကားငွား စနစ္ပါပဲ။ park and ride ဆိုတဲ့ စီးလာတဲ့ကား၊ ဆုိင္ကယ္ကို ဘူတာ႐ုံမွာရွိတဲ့ စိတ္ခ်လုံၿခံဳစြာထားႏုိင္တဲ့ ရပ္နားေနရာေတြမွာထားၿပီး ရထားစီးသြား၊ အျပန္က်မွ ျပန္စီးေစတဲ့စနစ္လည္းလုပ္ၾကတယ္။ အဲဒီလိုလုပ္ေအာင္လည္း park and ride အတြက္ သက္သာတဲ့ႏႈန္းေတြနဲ႔ စြဲေဆာင္ၾကတာေပါ့။ ဥပမာ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ဆီမွာဆို အင္းစိန္၊ မဂၤလာဒုံ၊ ေျမာက္ဥကၠလာ၊ သဃၤန္းကြၽန္းတို႔လို ဘူတာမ်ဳိးေတြမွာ ရွိသင့္တာေပါ့။ လမ္းအသုံးျပဳခြင့္ကို ဦးစားေပးျခင္းက ဘတ္စ္ကားကို လူႀကိဳက္မ်ားေအာင္ လုပ္တာပါပဲ။ ဘတ္စ္ကားနဲ႔သြားျခင္းက ကိုယ္ပိုင္ကားနဲ႔ သြားတာထက္ ပိုျမန္ၿပီဆုိရင္ စီးၾကပါလို႔ေျပာဖို႔မလိုေတာ့ဘူးေပါ့။ ဦးစားေပးအဆင့္အျမင့္ဆုံးကေတာ့ BRT လို႔ေခၚၾကတဲ့ Bus Rapid Transit ကို အေကာင္အထည္ေဖာ္ျခင္းပါပဲ။ MRT (Mass Rapid Transit) လို႔ ေျပာၾကတဲ့ ၿမိဳ႕ျပရထားက ပိုၿပီးမ်ားမ်ားသယ္ပုိ႔ႏုိင္တယ္ဆုိေပမယ့္ လမ္းေဖာက္ျခင္း၊ ေျပးဆြဲျခင္းေတြမွာ ရထားထက္ ကုန္က်စရိတ္မ်ားစြာ သက္သာတ BRT ကို ဦးစားေပးလုပ္ေဆာင္ၾကတာျဖစ္ပါတယ္။
.

၂ဝဝဝ ျပည့္ႏွစ္ကျပဳလုပ္တဲ့ အေမရိကန္ႏုိင္ငံရဲ႕ ေလ့လာမႈတစ္ခုအရ BRT ဘတ္စ္ကားလမ္းတစ္မိုင္အတြက္ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈပ်မ္းမွ်ကုန္က်စရိတ္က အေမရိကန္ေဒၚလာ ၁၃ ဒသမ ၅ သန္းျဖစ္ၿပီး LRT (Light Rail Transit) ရထားလမ္းတစ္မုိင္က အေမရိကန္ေဒၚလာ ၃၄ ဒသမ ၈ သန္းျဖစ္တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ BRT စနစ္က အေျခခံလိုအပ္ခ်က္ေတြ ရွိပါတယ္။ သီးသန္႔ ဘတ္စ္ကားလမ္းေပးရပါမယ္။ ရထားလို ဘူတာ႐ုံရွိရပါမယ္။ ေျမေအာက္ ရထားေတြလုိ ဘူတာအဝင္မွာပဲ လက္မွတ္ခေကာက္ႏုိင္ရပါမယ္။ ကားၾကမ္းျပင္နဲ႔ ပလက္ေဖာင္းတစ္ညီထဲျဖစ္တဲ့ သီးသန္႔ကားေတြ ျဖစ္ရပါမယ္။ လမ္းဆုံေတြမွာ BRT ဘတ္စ္ကားက ဦးစားေပးေျပးႏုိင္ရပါမယ္။ ဒါေၾကာင့္ လုံေလာက္တဲ့လမ္းအက်ယ္ရွိဖို႔နဲ႔ လက္မွတ္အတြက္၊ အခ်က္ျပေတြအတြက္၊ သတင္းအခ်က္အလက္ရရွိဖို႔အတြက္ နည္းပညာေတြလိုလာၿပီျဖစ္ပါတယ္။ BRT တစ္ခုတည္း လမ္းေပၚေကာင္းေကာင္းေျပးၿပီး က်န္ကားေတြေျပး စရာလမ္းမရွိရင္လည္း မေအာင္ျမင္ႏုိင္ပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ အခ်ိန္ယူဖို႔ လိုပါတယ္။ ခ်က္ခ်င္းထလုပ္လို႔ျဖစ္တာမဟုတ္ပါဘူး။ BRT စနစ္ရဲ႕ အစိတ္ အပိုင္းအျဖစ္ သူမ်ားေတြလုပ္ၾကတဲ့ ျဖစ္ႏုိင္တဲ့နည္းလမ္းေလးေတြကို တင္ျပခ်င္ပါတယ္။ အဲဒါကေတာ့ ဘတ္စ္ကားသီးသန္႔လမ္း (Bus lane)၊ လူအမ်ား တင္ေဆာင္လာတဲ့ယာဥ္ေတြ ဦးစားေပးတဲ့လမ္း (High Occupancy Vehicle - HOV lane) သတ္မွတ္ခြင့္ျပဳၾကျခင္းပါပဲ။
.

HOV lane ဆုိတာကေတာ့ သတ္မွတ္လူဦးေရနဲ႔ အထက္ပါလာတဲ့ ယာဥ္ကိုမွ တက္ခြင့္ျပဳတဲ့ လမ္းမ်ဳိးေပါ့။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ဆီမွာ ေစာင့္ၾကည့္ႏုိင္ဖို႔ ခက္ခဲတာမို႔ လုပ္ဖို႔ခက္မယ္ထင္ပါတယ္။ ဘတ္စ္ကားသီးသန္႔လမ္းကို စဥ္းစားၾကည့္မိပါတယ္။ လက္ရွိသုံးလမ္းသြားကိုပဲ သူမ်ားေတြလည္း လုပ္ၾကတာျဖစ္ပါတယ္။ စင္ကာပူမွာဆိုရင္ လက္ရွိသုံးေနတဲ့ အစြန္လမ္းကို အဝါလိုင္း အထူတစ္ေၾကာင္းတားထားတာက အခ်ိန္ပိုင္းဘတ္စ္ကားလမ္းျဖစ္ၿပီး အဝါလုိင္းနဲ႔အၿပိဳင္ အနီလိုင္းတစ္ခုထပ္တားထားရင္ အၿမဲတမ္းဘတ္စ္ကားလမ္း ျဖစ္ပါတယ္။ အျဖစ္ႏုိင္ဆုံးကေတာ့ ယာဥ္ေၾကာက်ပ္တဲ့ အခ်ိန္ေတြမွာ အခ်ိန္ ပိုင္းအလုိက္ ေနရာေတြေရြးခ်ယ္ၿပီး ဘတ္စ္ကားေတြပဲသြားႏုိင္ဖို႔ သတ္မွတ္ ေပးရင္ ဘတ္စ္ကားေတြ ပိုျမန္သြားမယ္ထင္ပါတယ္။ လမ္းသုံးလမ္းစလုံး အျပည့္သုံးႏုိင္ဖို႔နဲ႔ ကားတစ္စီးနဲ႔တစ္စီး အတင္းေက်ာ္တက္မေနရေအာင္လည္း လုိင္းအလုိက္ ယာဥ္အေရအတြက္ေတြ၊ မွတ္တုိင္အလိုက္ ေရာက္ရမယ့္ အခ်ိန္ေတြကို ျပန္လည္စီစဥ္ဖို႔လည္း လိုမယ္ထင္ပါတယ္။ ေနာက္ၿပီး ဘတ္စ္ကားမွတ္တုိင္ေတြဟာ သူမ်ားေတြဆီမွာေတာ့ အတြင္းကိုခ်ဳိင့္ဝင္ၿပီး Bus bay ထဲဝင္ရပ္တဲ့အတြက္ ဘတ္စ္ကားရပ္ေနလို႔ အျခားကားေတြကို အေႏွာင့္ အယွက္မျဖစ္ပါဘူး။ ဒီမွာက ခ်ဳိင့္မဝင္တဲ့အျပင္ လမ္းမေပၚမွာပဲႏွစ္ထပ္ရပ္ၾက၊ ကားေခါင္းႀကီးေတြ အျပင္ကိုဆြဲထုတ္ထားၾကေတာ့ လမ္းသုံးလမ္းက ဘတ္စ္ကားေတြနဲ႔ပဲ ျပည့္ေနေတာ့တာပါပဲ။ ဒါ့အျပင္ သူမ်ားေတြဆီမွာ ဘတ္စ္ကားေတြ မွတ္တုိင္ထဲကေန ထြက္လာရင္ အျခားကားေတြက ဘတ္စ္ကားကို ဦးစားေပးၿပီး ထြက္ေစဖို႔သတ္မွတ္ထားပါတယ္။ အခ်ဳိ႕ေနရာေတြမွာဆိုရင္ ထြက္လာတဲ့ဘတ္စ္ကားကို လြတ္လပ္စြာထြက္သြားႏုိင္ဖို႔ အျခားကားက လမ္းေပၚမွာ ရပ္ကိုေစာင့္ေပးရမယ္ဆုိတဲ့ မျဖစ္မေနလိုက္နာရမယ့္ Give Way to Buses Existing နဲ႔ သတ္မွတ္ထားပါတယ္။ ေဖာက္ဖ်က္ရင္ အျပစ္ ႀကီးပါတယ္။ မီးပြိဳင့္မွာစထြက္ရင္ မီးစိမ္းထဲမွာ B ဆိုတဲ့စာလုံးနဲ႔ ဘတ္စ္ကားကို ဦးစြာထြက္ႏုိင္ေအာင္ လုပ္ေပးတာလည္းေတြ႕ပါတယ္။ ဆိုလိုတာကေတာ့ ဘတ္စ္ကားေတြ လမ္းအသုံးျပဳခြင့္ကို စနစ္တက်နဲ႔ ဦးစားေပးဖို႔ကိုယ့္နည္း ကိုယ့္ဟန္နဲ႔ မျဖစ္မေနလုပ္ရမယ္လုိ႔ ေျပာခ်င္တာပါပဲ။ သူတို႔ စည္းကမ္း ေဖာက္ရင္လည္း ျပင္းျပင္းထန္ထန္ အေရးယူရပါမယ္။
.

လက္ရွိအေျခအေနမွာေတာ့ ဘာစည္းကမ္းပဲလုပ္လုပ္ အာဏာတည္ေအာင္၊ စည္းကမ္းမေဖာက္ရဲေအာင္ မလုပ္ႏုိင္တာက ကြၽန္ေတာ္တို႔ရဲ႕ အဓိကက်တဲ့ အားနည္းခ်က္ျဖစ္ေနပါတယ္။
.

သူမ်ားေတြဆီမွာက စည္းကမ္းေဖာက္ တာေတြကို နည္းပညာေတြနဲ႔ထိန္းၾကတယ္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔က နည္းပညာ အားနည္းေနေသးေတာ့ လူမ်ားမ်ားနဲ႔ထိန္းရမွာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ယာဥ္ထိန္းရဲအင္အားေတြ တုိးဖို႔လုပ္ေနၾကတာေကာင္းပါတယ္။ ဆိတ္ကြယ္ရာ မရွိဖို႔ကေတာ့ ျပည္သူ႔အားကိုလည္း ယူသင့္တယ္ထင္ပါတယ္။ စင္ကာပူမွာ snap and send ဆုိတာလုပ္တယ္။ လမ္းေပၚမွာျဖစ္တဲ့ ထူးျခားျဖစ္စဥ္ကို ဦးဆုံးေတြ႕တဲ့လူက ဓာတ္ပုံ႐ိုက္ၿပီး ေပးထားတဲ့အင္တာနက္လိပ္စာအတုိင္း ပို႔ေပးလိုက္တာပါပဲ။ အခု ကြၽန္ေတာ္တုိ႔လည္း လုပ္ႏုိင္ေနၿပီေလ။ လူတုိင္းနီးပါး ဖုန္းကိုင္ႏုိင္၊ အင္တာနက္သုံးႏုိင္ေနၾကပါၿပီ။ စည္းကမ္းေဖာက္ေနတဲ့ကားကို ဓာတ္ပုံ႐ိုက္၊ ေနရာေလးေဖာ္ျပၿပီးပို႔ေပးဖို႔ စီစဥ္ေပးႏုိင္ရင္ သိပ္ေကာင္းမွာပါပဲ။ အခ်ဳိ႕ကားေတြလုပ္ပုံက စည္းကမ္းအတုိင္းေမာင္းေနတဲ့ လူေတြကို ေစာ္ကားရာ ေရာက္တာေတြအမ်ားႀကီးပါ။ ယာဥ္ထိန္းမရွိတဲ့ေနရာေတြဆုိ ပိုဆုိးတာျဖစ္ပါ တယ္။ စိစစ္ၿပီးအေရးယူေပါ့။
.

အခု ဒီေဆာင္းပါးေရးေနစဥ္မွာပဲ သတင္းစာထဲ မွာ ''ရန္ကုန္၌ ယာဥ္ေၾကာက်ပ္ေနရာမ်ားအား ယာဥ္ထိန္း ၅ဝဝ ျဖင့္ ပုံေသ ရွင္းလင္းသြားမည္''၊ ''ယာဥ္စည္းကမ္းခ်ဳိးေဖာက္သူမ်ားအား အြန္လုိင္းမွတစ္ဆင့္ တုိင္ၾကားႏိုင္ၿပီ''ဆိုတဲ့ သတင္းေတြဖတ္ရပါတယ္။ ႀကိဳဆုိပါတယ္။ ယာဥ္ ထိန္းရဲေတြလည္း စမတ္က်ေစခ်င္ပါတယ္။ ေနပူမိုးရြာမေရွာင္ တာဝန္ထမ္းရ သူေတြျဖစ္လို႔ ဘယ္လုိနည္းနဲ႔ ခံစားခြင့္အပိုမ်ားေပးႏုိင္မလဲ စဥ္းစားဖို႔ေကာင္း ပါတယ္။ အူမနည္းနည္းေတာင့္ေစခ်င္တာပါ။ ဌာနဆုိင္ရာအႀကီးအကဲေတြကို မွတ္တမ္းစာအုပ္ေလးေတြေပးထားၿပီး ယာဥ္စည္းကမ္း၊ လမ္းစည္းကမ္း ေဖာက္တာေတြ သတင္းပို႔ေပးႏုိင္ဖို႔ အရင္ကလုပ္ခဲ့ဖူးပါတယ္။ အခု ယာဥ္မရပ္ရ ေနရာေတြသတ္မွတ္ၿပီး အေရးယူေနတာေတြေကာင္းပါတယ္။ လမ္းေတြကို အျပည့္သုံးႏုိင္ဖို႔က အလြန္အေရးႀကီးပါတယ္။
.

အထက္မွာတင္ျပခဲ့သလို ေကာင္းတဲ့စနစ္က ေရြးခ်ယ္ခြင့္ရွိရပါမယ္။ ဒီမွာမရပ္ရရင္ ဘယ္မွာရပ္ရမလဲဆိုတဲ့ ေမးခြန္းကို ကြၽန္ေတာ္တို႔ ေျဖႏုိင္ေအာင္ လုပ္ၾကရပါမယ္။ ဝိုင္းလုပ္ၾကရပါမယ္။ ဆက္စပ္လုပ္ၾကရပါမယ္။ ေပါင္းလုပ္ၾကရပါမယ္။
.

အခုျဖစ္ေနတာက ၿမိဳ႕ျပပို႔ေဆာင္ေရးနဲ႔ ပါဝင္ပတ္သက္သူေတြက မ်ားလွပါတယ္။

ယာဥ္ေမာင္းလုိင္စင္ထုတ္ေပးတာက ကညန၊
လုပ္ငန္းလုိင္စင္ထုတ္ေပးတာက ပစန(မီးရထား)။
ရထားေျပးတာက ရထားဝန္ႀကီးဌာန။
လမ္းေဖာက္တာက ေဆာက္လုပ္ေရး၊ ၿမိဳ႕ေတာ္စည္ပင္။
ယာဥ္ထိန္းရဲက ျပည္ထဲေရး။
ယာဥ္ရပ္နားေနရာေတြက စည္ပင္သာယာ။
ကားေျပးတာက ပုဂၢလိက။
ထိန္းသိမ္းတာက မထသ။
အိမ္ရာေတြ ေဆာက္လုပ္တာက အုိးအိမ္ (ေဆာက္လုပ္ေရး)။

ပါဝင္ပတ္သက္သူေတြ မ်ားလြန္းတာေၾကာင့္ ထိေရာက္ေအာင္ ညႇိႏႈိင္းေပးႏိုင္ဖို႔လိုပါတယ္။ စနစ္ကုိ သီးသန္႔တာဝန္ယူထားတဲ့ အဖြဲ႕အစည္း ရယ္လုိ႔လည္းမရွိ။ ကားသမားကလည္း ရထားကိုခ်ိတ္ဖုိ႔ မစဥ္းစားခဲ့ဘူး၊ ရထားသမားကလည္း ကားနဲ႔ေပါင္းမွလို႔ မစဥ္းစားခဲ့ဘူး၊ ဥပမာ၊ အေဝးေျပးကားဝင္းႀကီးက ၿမိဳ႕ပတ္ဘူတာေတြနဲ႔ မနီးမေဝးပါ။ ဒါေပမယ့္ ကားေပၚက ဆင္းၿပီး ရထားေပၚတက္ႏုိင္တဲ့ အကြာအေဝးမွာ မရွိဘူး၊ သန္႔သန္႔ေလး စဥ္းစားခဲ့ ၾကေတာ့၊ သပ္သပ္ကေလးစီျဖစ္ၿပီး ရထားမွာလည္း လူမရွိ၊ အေဝးေျပး ကားေပၚကဆင္းတဲ့ လူေတြရဲ႕ ဒုကၡေတြကလည္း ၾကားလုိ႔ မဆံုးပါပဲ။ အေဝးေျပးကားေပၚကဆင္း ၿမိဳ႕ပတ္ရထားေပၚ စုၿပံဳတုိးတက္ၿပီး ေငြႏွစ္ရာ၊ သံုးရာေလာက္နဲ႔ ရန္ကုန္ဘူတာႀကီးနဲ႔ နီးစပ္ရာ ဘူတာေတြ ေရာက္ရင္ မေကာင္းဘူးလား။ သူမ်ားေတြဆီမွာ အဲဒီလုိျဖစ္ေအာင္ကုိ အထူးတလည္ လုပ္ေနၾကတာပါ။ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔မွာ ကံေကာင္းစြာနဲ႔ ရန္ကုန္ဘူတာႀကီးက ရန္ကုန္ၿမိဳ႕လယ္မွာ ရွိေနပါေသးတယ္။ ဆင္ေျခဖံုးဘူတာေတြအနီးမွာ ဂိတ္ဆံုးတဲ့ ေခါက္တုိဘတ္စ္ကားေတြ(Feeder buses) ရွိသင့္ပါတယ္။ ဥပမာ အင္းစိန္၊ မဂၤလာဒံု၊ သဃၤန္းကြၽန္းစသည္ေပါ့။ ျဖစ္ႏိုင္ရင္ လက္မွတ္ တစ္မ်ဳိးတည္းနဲ႔ ကားနဲ႔ရထား ေပါင္းၿပီးစီးလုိ႔ရတဲ့၊ တစ္ခုစီစီးျခင္းထက္ ပိုသက္သာတဲ့ လက္မွတ္လုပ္ေပးႏိုင္ရင္ အလြန္ေကာင္းတာေပါ့။ ေခါက္တုိကားက ေန႔တြက္မကိုက္ေတာ့ ဘယ္လိုလုပ္ႏိုင္မလဲ။
.

အထက္မွာ ေျပာခဲ့သလ ိုPark and ride လုပ္ခ်င္ေတာ့ ေျမေနရာ ဘယ္လိုေပးမွာလဲ။ ကားလမ္းေပၚ က်ဴးေနၾကတာေတြ ဘယ္လို ရွင္းေပးမွာလဲ။ ဝန္ႀကီးဌာနမ်ားစြာနဲ႔ တုိင္းေဒသႀကီးအစုိးရ၊ ၿမိဳ႕ေတာ္စည္ပင္ စသည္ ပါဝင္ပတ္သက္မႈေတြကို ၿမိဳ႕ျပပို႔ေဆာင္ေရး႐ႈေထာင့္ကၾကည့္ၿပီး တာဝန္ခံ ညႇိႏိႈင္းေဆာင္ရြက္ေပးဖို႔ လိုပါတယ္။ ၿမိဳ႕ျပပုိ႔ေဆာင္ေရးဆိုတာ အေရာင္းအဝယ္ပစၥည္း မဟုတ္ပါဘူး။ အမ်ားျပည္သူနဲ႔ဆုိင္တဲ့ပစၥည္း(Public goods) ျဖစ္ပါတယ္။ အမ်ားျပည္သူေတြရဲ႕ သက္သာေခ်ာင္ခ်ိမႈကို ဦးတည္ ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ကိုယ္ရကိုယ္ယူစနစ္နဲ႔ ထားလို႔မရဘဲ ႏိုင္ငံေတာ္က ပါဝင္ေထာက္ပံ့ေပးရမွာျဖစ္ပါတယ္။ ပါဝင္ပတ္သက္သူေတြ stake holders မ်ားတဲ့ လုပ္ငန္းႀကီးကုိ စနစ္တက်ျဖစ္ေအာင္ ကြပ္ကဲႏိုင္ဖို႔ ၾကားခံလိုအပ္ပါ တယ္။ အဲဒါကေတာ့ သူမ်ားေတြဆီမွာ Land Transport Authority Urban Transport Authority Transit Authority စသည္ျဖင့္ ေခၚၾကတဲ့ ပို႔ေဆာင္ေရးဆုိင္ရာ အာဏာပိုင္အဖြဲ႕အစည္းျဖစ္ပါတယ္။
.

ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ဆီမွာ ဟိုတစ္ေလာကဖြဲ႕လုိက္ၿပီး ဘာေၾကာင့္မွန္းမသိ ခ်က္ခ်င္းျပန္ဖ်က္လုိက္တာ ၾကားရပါတယ္။ အခုလည္း မဟာရန္ကုန္ၿမိဳ႕ျပဖြံ႕ၿဖိဳးေရးနဲ႔ ၿမိဳ႕ျပပို႔ေဆာင္ေရးဆုိင္ရာ စီမံခ်က္ႀကီးေတြ ဂ်ပန္အကူအညီနဲ႔ ေရးဆြဲၿပီးၿပီလို႔ ၾကားရပါတယ္။ အလြန္ဝမ္းသာဖြယ္ ေကာင္းပါတယ္။ ဘယ္လို လုပ္မွာလဲ၊ ဘယ္ေတာ့လုပ္မွာလဲ၊ အလြန္အေရးႀကီးလွပါတယ္။ အခုပဲ ေနာက္က်လွပါၿပီTransport Authority ဖြဲ႕ဖို႔လည္းပါတယ္လုိ႔ ၾကားရပါတယ္။ ျမန္ျမန္ဖြဲ႕ေစခ်င္ပါတယ္။
.

အဲဒီအဖြဲ႕ဟာလည္း စီမံကိန္းေရးဆြဲတာေတြ၊ ေလ့လာသုေတသနျပဳတာေတြ၊ ေငြေၾကးဆိုင္ရာ လုပ္ပိုင္ခြင့္ေတြ၊ ထိေရာက္တဲ့ ညႇိႏႈိင္းမႈေတြ၊ ကြပ္ကဲမႈေတြ လုပ္ႏုိင္ဖို႔ လုပ္ပိုင္ခြင့္ရွိဖို႔ လုိပါတယ္။ လုပ္ႏုိင္ဖို႔လည္း လုိပါတယ္။ မူဝါဒ အားျဖင့္ သက္ဆုိင္ရာအာဏာပုိင္အဖြဲ႕အစည္းကို တာဝန္ခံ၊ နာခံရမွာ ျဖစ္ေပမယ့္ လြတ္လပ္တဲ့လုပ္ပုိင္ခြင့္လည္း လုိပါတယ္။ အမ်ားျပည္သူေတြ အဆင္ေျပေျပျဖစ္တဲ့အဆင့္ မေရာက္ေသးဘူးဆိုရင္ ေရာက္ေအာင္ပစၥည္း ေရာင္းသလို ေစ်းကြက္က အဆုံးအျဖတ္ေပးလိမ့္မယ္လို႔ ထားလို႔မရဘဲ လိုခ်င္တဲ့အဆင့္ ျပည္သူေတြ စိတ္ခ်မ္းသာတဲ့အဆင့္ေရာက္ေအာင္ စီမံေဆာင္ရြက္ေပးရမွာျဖစ္ပါတယ္။ သူမ်ားေတြ လုပ္ၾကတာ ေတြအေပၚ စဥ္းစားႏုိင္ဖို႔ေလ့လာမိသမွ် အက်ဥ္းတင္ျပခ်င္ပါတယ္။
.

အထူးသျဖင့္ အရင္းအႏွီးမရွိရင္၊ ေငြေၾကးဆုိင္ရာလုပ္ပိုင္ခြင့္မရွိရင္၊ ဥပေဒနဲ႔အညီ ရပ္တည္ႏုိင္တဲ့ အဖြဲ႕အစည္းမဟုတ္ရင္ လုပ္ဖို႔ခက္ခဲမွာပါ။ ဖြံ႕ၿဖိဳးၿပီးႏုိင္ငံေတြမွာေတာ့ အခြန္အေကာက္နဲ႔ ျပည္သူေတြ ရင္းႏွီးၿပီးသား လည္းျဖစ္၊ ေပးရတာနဲ႔တန္ေအာင္ လုပ္ေပးထားတဲ့ပို႔ေဆာင္ေရးစနစ္ေတြက လည္းေကာင္းေတာ့ ၿမိဳ႕ျပပို႔ေဆာင္ေရးကို မူလဘတ္ဂ်က္အျပင္ အခြန္ေတြနဲ႔ ျဖည့္ဆည္းေပးၾကတယ္။ အဲဒီအခြန္ေတြရဲ႕ အစိတ္အပိုင္းအခ်ဳိ႕ကTransit Authority မ်ားသို႔ တုိက္႐ိုက္ေထာက္ပံ့ၾကတယ္။ ေဒသအစိုးရေတြကတစ္ဆင့္ ေပးၾကတယ္။ အခြန္အမ်ဳိးအစားဥပမာေတြကေတာ့ တုိက္႐ိုက္အခြန္ေတြက ေလာင္စာဆီအခြန္၊ ေမာ္ေတာ္ယာဥ္ဝယ္ယူမႈ၊ အသုံးျပဳမႈအခြန္၊ ယာဥ္ ရပ္နားခနဲ႔ လမ္းျဖတ္သန္းခမ်ား၊ ဒဏ္ေၾကးမ်ား စသည္ စသည္။ တစ္ဆင့္ခံ အခြန္ေတြကေတာ့ ရထား၊ ကားစနစ္ေတြေၾကာင့္ သူ႔အလုပ္သမားေတြ သြားေရးလာေရးအဆင္ေျပသြားတဲ့ အလုပ္ရွင္ေတြထံကေန ေကာက္တဲ့အခြန္၊ အလုပ္သမားေတြရဲ႕ လစာစာရင္းေပၚကေန ရာခိုင္ႏႈန္းနဲ႔ ေကာက္ပါတယ္။ ေနာက္တစ္မ်ဳိးကေတာ့ အသစ္လုပ္လုိက္တဲ့ ၿမိဳ႕ျပပို႔ေဆာင္ေရးေၾကာင့္ အက်ဳိးသက္ေရာက္တဲ့ေနရာေတြက ေျမကြက္ေတြ၊ လူေနအိမ္ေတြတန္ဖိုး ျမင့္တက္တဲ့အေပၚကေန ေကာက္တဲ့အခြန္စတာေတြျဖစ္ပါတယ္။ ေနာက္ အရင္းအျမစ္တစ္ခုကေတာ့ ပုဂၢလိကနPPPလုပ္ရာကေနရတဲ့ ေငြေၾကးပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီေငြေၾကးေတြနဲ႔ အမ်ားျပည္သူပို႔ေဆာင္ေရးစနစ္က Transit Authority ေတြက လည္ပတ္ၾကပါတယ္။
.

ေတာင္ကိုရီးယားႏုိင္ငံရဲ႕ ပို႔ေဆာင္ေရးစနစ္ဟာ တုိင္းျပည္ရဲ႕ စီးပြား ေရးဖြံ႕ၿဖိဳးမႈကို ထိေရာက္တဲ့အေထာက္အကူျဖစ္ေစရတဲ့ အေၾကာင္းရင္း ေလးခ်က္က အေရးႀကီးပို႔ေဆာင္ေရးအေျခခံအေဆာက္အအုံမ်ားကို အခ်ိန္မီ တည္ေဆာက္ႏုိင္ခဲ့ျခင္း၊ ပို႔ေဆာင္ေရးလုပ္ငန္းမ်ားကို လုံေလာက္စြာေငြေၾကး ပံ့ပိုးႏုိင္ေရးအတြက္ Special Accounts for Transport Facilities ကို ၁၉၉၄ ခုႏွစ္တြင္ ဥပေဒျပ႒ာန္း၍ ေဆာင္ရြက္ႏုိင္ခဲ့ျခင္း၊ ကုန္က်စရိတ္မ်ားတဲ့ ရထားကို အေျခခံတဲ့စနစ္မဟုတ္ဘဲ အျမန္လမ္းမကုိ အေျခခံၿပီးBRT ႏွင့္ HOV lanes မ်ားျဖင့္ ေအာင္ျမင္စြာခ်ိတ္ဆက္အေကာင္အထည္ေဖာ္ႏုိင္ခဲ့ ျခင္းနဲ႔ အမ်ားျပည္သူပို႔ေဆာင္ေရးမွာ ICT နည္းပညာမ်ားကို အသုံးျပဳႏုိင္ခဲ့ ျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။
.

စင္ကာပူရဲ႕ အမ်ားျပည္သူပို႔ေဆာင္ေရး စနစ္ကေတာ့ ရထားကို အေျခခံတဲ့စနစ္နဲ႔ သြားေနပါတယ္။ ေရရွည္မွာ ဘတ္စ္ကားေတြဟာ ရထားဘူတာ႐ုံဆီပို႔ေဆာင္တဲ့ ေခါက္တိုခရီးေတြပဲ က်န္ေစခ်င္တာပါ။ သို႔ေပမယ္ MRT နဲ႔ LRT ေတြမျပည့္စုံမီမွာ ကားစနစ္ ကို ျမႇင့္တင္ေပးလ်က္ရွိပါတယ္။ ေငြေၾကးေထာက္ပံ့မႈမူဝါဒကေတာ့ Capital cost ကို ႏုိင္ငံေတာ္ကက်ခံေပးျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။ ေျပးဆြဲကုမၸဏီေတြဟာ operating cost ျဖစ္တဲ့ ေျပးဆြဲစရိတ္နဲ႔ လက္ရွိသုံးေနတဲ့ ယာဥ္ေတြရဲ႕ တန္ဖိုးေလ်ာ့စရိတ္ကို ကာမိေအာင္ရွာေဖြရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ သက္တမ္း ျပည့္လို႔အစားထိုးရမယ့္ ယာဥ္ေတြအတြက္လည္း ႏုိင္ငံေတာ္ကပဲ က်ခံေပးျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။
.

စင္ကာပူရဲ႕ဦးတည္ခ်က္ကေတာ့ ျပည္သူကိုေပးရမယ့္ သတ္မွတ္ထား တဲ့ဝန္ေဆာင္မႈ အရည္အေသြးကို မျဖစ္မေန ေပးဖို႔ပါပဲ။ ပ်က္ကြက္ရင္ေတာ့ အမႈႀကီးပါပဲ။ ရထားဖ်က္သိမ္းရမႈေတြအတြက္ ေျပးဆြဲကုမၸဏီေတြကို ဒဏ္ ေၾကးေငြ ႀကီးမားစြာ ေပးေဆာင္ေစတာမ်ဳိးရွိခဲ့ပါတယ္။ စင္ကာပူရဲ႕ ၂ဝ၁၃ ခုႏွစ္ စီမံကိန္းမွာ ရထားလမ္းေတြ မျပည့္စုံမီ ေနာက္ ၁ဝ ႏွစ္အတြင္းမွာ ဘတ္စ္ကားအစီး ၅၅ဝ ဝယ္ဖို႔နဲ႔ ေျပးဆြဲစရိတ္လိုေငြေတြကုိ ျဖည့္ဆည္းေပးဖို႔ စင္ကာပူေငြ ၁ ဒသမ ၁ ဘီလီယံလ်ာထားပါတယ္။ ပုဂၢလိကကုမၸဏီေတြက လည္း ဘတ္စ္ကားအစီး ၂၅ဝ ဝယ္ရမွာျဖစ္ပါတယ္။ သူတုိ႔ဆီမွာေတာ့ ကုမၸဏီ ႏွစ္ခုပဲရွိပါတယ္။
.

ဒီမွာက ရန္ကုန္မွာ ခရီးသည္တင္ဘတ္စ္ကားစီးေရက ၈,ဝဝဝ၊ ယာဥ္ပိုင္ရွင္ေတြက ၅,ဝဝဝ ခန္႔ရွိတယ္လို႔ တစ္ေလာက ဖတ္လုိက္ မိပါတယ္။ ဘယ္လုိေထာက္ပံ့ၾကမလဲ။ ဘယ္လုိကြပ္ကဲၾကမလဲ။ ျမန္ျမန္ ျပင္ၾကရပါမယ္။ အဲဒီကိစၥေတြအတြက္ ေဒသႀကီးအစိုးရအဖြဲ႕က ဥပေဒျပဳ တယ္လို႔လည္းၾကားရပါတယ္။
.

အခ်ဳပ္တင္ျပရရင္ေတာ့ ယာဥ္ေၾကာက်ပ္တည္း တာေတြ အထိုက္အေလ်ာက္သက္သာဖို႔က အခုလုပ္ေနတဲ့လမ္းေတြ အျပည့္ အဝသုံးႏုိင္ေအာင္ လုပ္ေနတာေတြကို အင္တုိက္အားတုိက္ လုပ္ေစခ်င္ပါ တယ္။ ျဖစ္ႏုိင္ရင္ ဒီမွာမရပ္ရရင္ ဘယ္မွာရပ္ရမလဲ ဆိုတဲ့ ေမးခြန္းရဲ႕အေျဖ အတြက္ လမ္းေပၚမွအပ ကားရပ္စရာေနရာေတြေပၚေအာင္ ဝိုင္းလုပ္ၾကဖို႔ လိုပါတယ္။
.

ယာဥ္စည္းကမ္း၊ လမ္းစည္းကမ္းေဖာက္တာေတြကို လူအင္အားနဲ႔ ရွင္းႏုိင္ေအာင္လုပ္ေနတာေတြကို အားေပးပါတယ္။ ျပည္သူ႔အားနဲ႔ နည္း ပညာအားေတြကိုလည္း ယူဖို႔ႀကိဳးစားေစခ်င္ပါတယ္။ စည္းကမ္းေဖာက္ရင္ ထိေရာက္တဲ့ ျပစ္ဒဏ္ျဖစ္ဖို႔လိုပါတယ္။ ေနာက္တစ္ခုကေတာ့ တင္ျပခဲ့သလို ဘတ္စ္ကားနဲ႔ လူအမ်ားတင္ေဆာင္လာတဲ့ ကားေတြ လမ္းအသုံးျပဳခြင့္ ဦးစားေပးႏုိင္ဖို႔ ျဖစ္ႏုိင္တဲ့ေနရာေတြမွာ အေကာင္အထည္ ေဖာ္ေစခ်င္ပါတယ္။ အေရးအႀကီးဆုံးကေတာ့ ေရွ႕မွာ ကြၽန္ေတာ္တို႔အားကိုးရမယ့္ Transport Authority ႀကီး အျမန္ေပၚေပါက္လာေစခ်င္တာပါပဲ။ ဒါမွ တစိုက္မတ္ မတ္နဲ႔ ထိထိေရာက္ေရာက္လုပ္သြားႏုိင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ႏုိင္ငံေတာ္က နည္းမွန္လမ္းမွန္နဲ႔ ေထာက္ပံ့ေပးႏုိင္ဖို႔လည္း လမ္းေၾကာင္းေပၚလာႏုိင္ပါတယ္။
.

ေဘးက ေျပာတာ၊ ေရးတာ လြယ္ေသာ္လည္း လုပ္သင့္လုပ္ႏုိင္တာေလးေတြ ျမန္ျမန္လုပ္ေပးေစခ်င္ပါတယ္။ ေန႔တုိင္း ေန႔တုိင္း မုိးႀကီးခ်ဳပ္မွ ကြၽႏ္ုပ္တို႔အိမ္ ျပန္ေရာက္ေနရလို႔ပါ။
.
▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬
ၿမိဳ႕ျပပို႔ေဆာင္ေရးပုံျပင္ (၂)
ေမာင္ျပည္ေအး
.
ေၾကးမံု သတင္းစာ
၁၃၇၆ ခုႏွစ္၊ ၀ါဆုိလျပည့္ေက်ာ္ ၄ ရက္ ၊
၂၀၁၄ ခုႏွစ္၊ ဇူလိုင္ ၁၅ ရက္၊ အဂၤါေန႔။
▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬
.
[ GRAPHIC : Bombardier YouCity _ Integrated Multimodal Transport System for Sustainable Urban Mobility (ID- 438) _ 2012 June ]

Original Source : https://www.facebook.com/photo.php?fbid=10152632512632754&set=a.10151340822117754.542022.683512753&type=1&theater